នៅក្នុងរូបមន្តកាលពីវគ្គមុន យើងបានធ្វើការជាមួយទិន្ន័យករណីជំងឺកូវីដ-១៩ និងទិន្នន័យមរណភាព ហើយបានរចនាទិន្ន័យជាព័ត៌មាន រូបភាពអន្តរកម្មមួយចំនួន។ ពេលនេះ យើងកំពុងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើផលប៉ះពាល់ខាងសេដ្ឋកិច្ចសង្គម នៃការរាតត្បាតនៃជំងឺនេះ។ ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ បានដាក់កម្រិតលើការធ្វើដំណើរ និងវិធានការគម្លាតសង្គម ដែលនាំឱ្យមានការរំខានដល់ការប្រកបការងារ និងប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅ ទូទាំងពិភពលោក។ ខណៈពេលដែលវិស័យសេដ្ឋកិច្ចស្ទើតែទាំងអស់ ត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយការរាតត្បាតនេះ ទេសចរណ៍ គឺជាវិស័យមួយដែលរងគ្រោះខ្លាំងជាងគេ។ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានប៉ាន់ប្រមាណថា ការងារទេសចរណ៍ដោយផ្ទាល់ជាង១០០លានការងារ ត្រូវប្រឈមនឹងហានិភ័យ។ អត្ថបទនេះ នឹងវិភាគផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនៃជំងឺកូវីដ-១៩ លើវិស័យទេសចរណ៍នៅប្រទេសកម្ពុជា ហើយយើងនឹងរចនាទិន្ន័យជាព័ត៌មានរូបភាព។
រូបមន្តនេះត្រូវបានផលិតឡើងដោយមានការគាំទ្រដ៏សប្បុរសពីវិទ្យាស្ថានដើម្បីការរាយការណ៍អំពីសង្គ្រាមនិងសន្តិភាព។
យោងតាមទិន្ន័យរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ប្រទេសកម្ពុជាបានរាយការណ៍អំពី ជំងឺកូវីដ-១៩ មានចំនួន៣៦៣ករណី និងគ្មានអ្នកស្លាប់នោះទេបើគិតត្រឹមថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០។ ទោះបីជាជោគជ័យជាក់ស្តែងក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ប្រទេសកម្ពុជាបានជួបផលប៉ះពាល់ អវិជ្ជមានគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗរបស់ខ្លួន ដូចជាវិស័យកាត់ដេរ សំណង់ សណ្ឋាគារនិងភោជនីយដ្ឋាន ដឹកជញ្ជូននិងគមនាគមន៍ និងវិស័យកសិកម្ម។ ផលប៉ះពាល់លើវិស័យទាំងនេះ មានផលវិបាកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចសង្គមយ៉ាងច្រើន នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយនេះ។
នៅក្នុងរូបមន្តនេះ យើងនឹងពិនិត្យមើលផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គម ដែលបណ្តាលមកពីការដួលរលំនៃវិស័យទេសចរណ៍។ ក្នុងចំណោមវិស័យសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជា វិស័យទេសចរណ៍ គឺគួរកត់សំគាល់ក្នុងការស្វែងយល់បន្ថែមពីព្រោះ៖
១) ទិន្នន័យទេសចរណ៍គឺផ្លូវការនិងត្រឹមត្រូវ៖ មានសំណុំទិន្នន័យដាច់ដោយឡែក សម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា។ រដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើន ជាធម្មតាមានតម្លាភាពជាមួយ នឹងការផ្សព្វផ្សាយទិន្នន័យស្តីពីទេសចរណ៍ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងវិស័យផ្សេងទៀតនៃសេដ្ឋកិច្ច។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្រសួងទេសចរណ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជាចេញផ្សាយនូវ “របាយការណ៍ស្ថិតិទេសចរណ៍” ដែលផ្តល់ទិន្នន័យទេសចរណ៍ ដូចជាចំនួនភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិ និងការចំណាយលើវិស័យទេសចរណ៍។
២) ទិន្នន័យទេសចរណ៍គឺធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទាន់ពេលវេលា៖ យើងអាចឃើញថាការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនភ្ញៀវទេសចរ កើតឡើង នៅពេលដែលការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដឥ១៩បានចាប់ផ្តើម។ ប្រសិនបើអ្នកបានជ្រើសរើសដើម្បីបង្ហាញពីផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ នៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងទៀត, ផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ អាចនឹងមានភាពយឺតយ៉ាវ ហើយអាចត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងទិន្នន័យដែលត្រូវបានរាយការណ៍រាប់ខែ បន្ទាប់ពីការរាតត្បាតបានចាប់ផ្តើម។ ឧទាហរណ៍រោគរាតត្បាតអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់វិស័យសំណង់ប៉ុន្តែយើងប្រហែលជាមិនសង្កេតឃើញមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងនៅឆ្នាំនេះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញចំនួនលិខិតអនុញ្ញាតសាងសង់អាចនឹងថយចុះតែនៅឆ្នាំបន្ទាប់។ អ្នកអាចបង្កើតរឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយអំពីប្រភេទនៃផលប៉ះពាល់ខាងសេដ្ឋកិច្ចសង្គមប៉ុន្តែវាអាចពិបាកក្នុងការប្រែក្លាយវាឱ្យទៅជារឿងទិន្នន័យទាន់ពេលវេលាដោយសារតែផលប៉ះពាល់យឺតយ៉ាវ។
៣)ទិន្នន័យទេសចរណ៍ងាយស្រួលយល់៖ ប្រជាជនអាចសង្កេតមើលយ៉ាងងាយស្រួល នូវឥទ្ធិពលនៃជំងឺកូវី-១៩មកលើវិស័យទេសចរណ៍ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងវិស័យផ្សេងទៀត។ សម្រាប់មនុស្សមួយចំនួន ជំងឺរាតត្បាតអាចរំខានផែនការធ្វើដំណើររបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកផ្សេងទៀត ជីវភាពរបស់ពួកគេដែលពឹងផ្អែកលើវិស័យទេសចរណ៍ នឹងប្រឈមនឹងហានិភ័យ។ ដោយមិនបាច់សង្ស័យ វិស័យទេសចរណ៍មានទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ទៅនឹងរបៀបរស់នៅ ឬជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ សូចនាករដែលត្រូវបានប្រើសម្រាប់វាស់វិស័យទេសចរណ៍ដូចជាចំនួនមនុស្ស (ភ្ញៀវទេសចរ) លុយ (ការចំណាយ ប្រាក់ចំណូល) ពេលវេលា (រយៈពេលស្នាក់នៅនិងការធ្វើដំណើរ) និងចន្លោះ (ចម្ងាយ រយៈពេលធ្វើដំណើរ) - គឺសាមញ្ញ លក្ខណៈជាក់ស្តែង និងងាយផលិតព័ត៌មានក្រាហ្វិច។ ម៉្យាងវិញទៀត សូចនាករក្នុងវិស័យផ្សេងទៀត ដូចជាទិន្នផលផលិតកម្ម ការវិនិយោគ ឬតម្លៃនាំចេញ អាចមានលក្ខណៈអរូបីយសម្រាប់មិត្តអ្នកអានមួយចំនួន ដើម្បីយល់ដឹងពីផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់ពួកគេ។
៤)វិស័យទេសចរណ៍មានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា៖ វិស័យទេសចរណ៍បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញការពង្រីកសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងទសវត្សកន្លងមក។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ផ្តល់អាទិភាពដល់វិស័យទេសចរណ៍ ជាវិស័យយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចដែលជីវភាពរស់នៅរាប់លានពឹងផ្អែកលើវិស័យនេះ។ នៅឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជារកចំណូលបាន៤,៩២ពាន់លានដុល្លារតាមរយៈ វិស័យទេសចរណ៍ដែលមានជិត១៨,៧ភាគរយនៃផលិតផលដុលសរុបរបស់ខ្លួន។
ការរឹតត្បិតលើការធ្វើដំណើរធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យទេសចរណ៍យ៉ាងខ្លាំងហើយប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួនម្ភៃដែលមានចំនួនភ្ញៀវទេសចរធ្លាក់ចុះ។ ក្រាបខាងក្រោមនេះបង្ហាញពីចំនួនភ្ងៀវទេសចរអន្តរជាតិនៅកម្ពុជាដែលបានធ្លាក់ចុះនៅឆ្នាំ ២០២០ ដោយសារការរាតត្បាតជាសកលនូវជំងឺកូវីដ។ នៅចន្លោះខែមករានិងខែមិថុនាឆ្នាំ ២០២០ ប្រទេសកម្ពុជាអាចរក្សាបានភ្ញៀវទេសចរបរទេសត្រឹមតែ១,២៤លាននាក់ដែលទាបជាង ៧៤ភាគរយនៃចំនួនភ្ញៀវទេសចរណ៍ក្នុងអំឡុងខែដដែលក្នុងឆ្នាំ២០១៩។
នៅក្នុងរូបមន្តនេះ យើងនឹងធ្វើការជាមួយទិន្នន័យ ស្តីពីការមកដល់នៃទេសចរអន្តរជាតិមកកម្ពុជាចាប់ពីពីឆ្នាំ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ២០២០ និងរចនាទិន្ន័យជារូបភាពដែលមានចលនាដូចរូបភាពខាងក្រោម៖
២.១) ការប្រមូលផ្តុំនិងផ្ទៀងផ្ទាត់ទិន្នន័យ
ដំបូង យើងត្រូវទទួលបានទិន្នន័យស្តីពីការមកដល់នៃភ្ងៀវទេសចរអន្តរជាតិ មកកម្ពុជាពីប្រភពដែលអាចទុកចិត្តបាន។ វាជាការអនុវត្តល្អបំផុត ដើម្បីទទួលបានទិន្នន័យពីប្រភពដើម។ ប្រភពទី១ ផ្តល់នូវផ្ទាល់ឬភស្តុតាងផ្ទាល់។ នៅក្នុងបរិបទរបស់យើង ក្រសួងទេសចរណ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រភពដើមដើម្បីទទួលបានទិន្ន័យវិស័យទេសចរណ៍នេះ។
ជាអកុសល គេហទំព័ររបស់ក្រសួងទេសចរណ៍មិនមានរបាយការណ៍ថ្មីៗនោះទេ។ ការស្វែងរកតាមហ្គូហ្គល នឹងនាំអ្នកទៅរបាយការណ៍ស្ថិតិទេសចរណ៍កម្ពុជាគិតត្រឹមខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០២០ នៅលើគេហទំព័ររបស់ណាហ្គាខប ដែលជាក្រុមហ៊ុនដំណើរការរមណីយដ្ឋាន រួមបញ្ចូលគ្នាមួយនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានសណ្ឋាគារប្រណីតធំបំផុតមួយរបស់ប្រទេស និងកាស៊ីណូដ៏ពេញនិយម។ ដោយសារណាហ្គាខបមិនមែនជាអាជ្ញាធរទេសចរណ៍ផ្លូវការ វាត្រូវបានគេណែនាំឱ្យពិនិត្យមើលថាតើរបាយការណ៍របស់ពួកគេអាចទុកចិត្តបានដែរឬទេ។ ក្នុងការប្រៀបធៀបរបាយការណ៍ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ទៅនឹងរបាយការណ៍ផ្សេងទៀត ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅលើគេហទំព័ររបស់ក្រសួង អ្នកនឹងឃើញថាទំរង់ទាំងនោះ មានលក្ខណៈដូចគ្នាបេះបិទ រួមទាំងរូបសញ្ញាផ្លូវការរបស់ក្រសួងនៅលើទំព័រគម្រប។ ដូច្នេះ យើងអាចសន្មត់ថា របាយការណ៍ដែលបានចុះផ្សាយនៅណាហ្គាខប ត្រូវបាននិពន្ធនិងផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយក្រសួងទេសចរណ៍នៃប្រទេសកម្ពុជា។
តារាងខាងក្រោម គឺចេញពីរបាយការណ៍ដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។ វាបង្ហាញពីការមកដល់នៃភ្ងៀវទេសចរអន្តរជាតិប្រចាំខែនៅកម្ពុជាចន្លោះឆ្នាំ២០១៥ និង ២០២០។ យើងនឹងប្រើតារាងទិន្នន័យនេះ ដើម្បីបង្កើតក្រាបមានចលនា។
https://www.nagacorp.com/eng/ir/tourism/tourism_statistics_202009.pdf
ល្បិចមួយដែលយើងអាចប្រើនៅទីនេះ ដើម្បីស្វែងរកទិន្នន័យបន្ថែមគឺត្រូវកែប្រែ URL បន្តិច ដើម្បីចូលប្រើឯកសារផ្សេងៗនៅលើគេហទំព័រ។ ប្រសិនបើអ្នកពិនិត្យមើល URL សំរាប់របាយការណ៍ជាឯកសារ PDF អ្នកនឹងឃើញថាវាបញ្ចប់ដោយ “/tourism_statistics_202009.pdf” ។ “202009” នៅចុងបញ្ចប់ បង្ហាញថា ឯកសារពិសេសនេះ គឺសម្រាប់ខែកញ្ញា (០៩) នៃឆ្នាំ២០២០។ ប្រសិនបើយើងចង់រករបាយការណ៍ដែលត្រូវនឹងខែផ្សេងទៀត យើងអាចចូលមើលវាដោយការផ្លាស់ប្តូរ “202009” ចំពោះតម្លៃ “YYYMM” មួយចំនួនផ្សេងទៀត។ ឧទាហរណ៍ របាយការណ៍សម្រាប់ខែមករាឆ្នាំ២០២០ អាចចូលមើលគេហទំព័រនេះ៖ https://www.nagacorp.com/eng/ir/tourism/tourism_statistics_202001.pdf
នេះគឺជាបច្ចេកទេសទូទៅមួយដែលអាចត្រូវបានប្រើ ដើម្បីស្វែងរកសំណុំទិន្នន័យ នៅក្នុងគេហទំព័រជាក់លាក់មួយប្រសិនបើអ្នកអាចស្មានពីគំរូនៃ URLs ដែលអាចមានឯកសារបន្ថែម ដែលមានឈ្មោះមានទ្រង់ទ្រាយស្រដៀងគ្នា ដែលមាននៅលើគេហទំព័រ។ សម្រាប់រូបមន្តនេះ យើងនឹងប្រើទិន្នន័យពីរបាយការណ៍ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០២០។
អ្នកអាចរកឃើញតារាងនេះនៅទំព័រទី២ រួមជាមួយក្រាហ្វបង្ហាញពីនិន្នាការមកដល់នៃភ្ញៀវទេសចរសម្រាប់ឆ្នាំនីមួយៗ។ ក្រាហ្វិចនេះ គឺជាព័ត៌មាន ប៉ុន្តែយើងនឹងបង្កើតជាក្រាបចលនា ដែលអាចផ្តល់នូវប្រសិទ្ធិភាពនៃផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ លើវិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២០ ។
ទិដ្ឋភាពដ៏លំបាកមួយនៅក្នុងជំហាននេះ គឺតារាងទិន្នន័យមានទម្រង់ជា PDF ។ ដើម្បីវិភាគទិន្នន័យនិងបង្កើតក្រាបព័ត៌មាន យើងត្រូវអនុវត្តតាមជំហានបន្ថែម ដើម្បីនាំចេញតារាងនេះ ទៅជាទម្រង់អាចដំណើរការបាន ដែលអាចអានបានដោយម៉ាស៊ីន និងមានរចនាសម្ព័ន្ធត្រឹមត្រូវ។
យើងនឹងប្រើឧបករណ៍ពីប្រភពបើកទូលាយនិងឥតគិតថ្លៃ ដែលមានឈ្មោះថា Tabula ដើម្បីទាញយកសំណុំទិន្នន័យនេះ ពីទម្រង់ PDF ទៅជាទម្រង់ Excel ។
អ្នកនឹងរកឃើញតារាងទិន្នន័យនៅក្នុងឯកសារជា PDF ដែលមិនងាយចម្លងឬនាំចូលទៅក្នុង Excel ឬ Word ទេ។ ផ្នែកនេះ នឹងបង្ហាញអ្នកពីវិធីទាញយកតារាងទិន្នន័យទាំងនេះ ចេញពីឯកសារ PDF ដោយប្រើឧបករណ៍ឥតគិតថ្លៃនិងសន្សំសំចៃពេលវេលាដែលមានឈ្មោះថា Tabula ។ ឧបករណ៍នេះ ដំណើរការបានល្អនៅក្នុងឯកសារទម្រង់ PDF ភាគច្រើន ដែលមានតារាងទិន្នន័យសខ្មៅ ហើយមិនត្រូវការភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិតទេ។
មុនពេលដំឡើង Tabula អ្នកត្រូវធានាថាកម្មវិធី Java ត្រូវបានតំឡើងនៅលើកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកមានកម្មវិធី Java រួចហើយ អ្នកអាចរំលងទៅជំហានតំឡើងសំរាប់ Tabula ។
វាយបញ្ចូលឈ្មោះវានៅក្នុងកម្មវិធីនិងលក្ខណៈ (Apps & features) ពិសេសនៅក្នុងការកំណត់វីនដូ (Windows Setting)។
https://www.java.com/en/download/ ។
នៅពេលដែល Java ត្រូវបានតំឡើង អ្នកត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីចាប់ផ្តើមដំណើរការតំឡើងសំរាប់ Tabula ។
២.៣) បំលែងពី PDF ទៅ Excel
ឥឡូវនេះកម្មវិធី Tabula ត្រូវបានតំឡើងរួចរាល់ យើងអាចចាប់ផ្តើមធ្វើការលើដំណើរការបំលែងពី PDF ទៅ Excel ។
បន្ទាប់ពីការបញ្ចូលឯកសារ អ្នកអាចឃើញឈ្មោះឯកសារនេះក្រោមប្រភេទឯកសារ PDFs ដែលបានទាញចូល។
ឯកសារ PDF នឹងលេចចេញមក។ អ្នកនឹងឃើញថាអ្នកអាចជ្រើសរើសតារាងក្នុងឯកសារ pdf នេះ។
នៅទីនេះ យើងនឹងជ្រើសរើសតំបន់តារាងដែលយើងចង់បំលែង។ អ្នកគួរជ្រើសរើសដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ដើម្បីបញ្ចូលតែជួរឈរចាំបាច់និងជួរដេកនៃតារាង។ កុំពង្រីកច្រើនពេកដើម្បីបញ្ចូលអត្ថបទ ដែលមិនមែនជាផ្នែកនៃតារាង ដូចជាចំណងជើងតារាង ឬ កំណត់ចំណាំ។
ផ្ទាំងវីដូលេចឡើងដែលបង្ហាញការមើលជាមុននៃទិន្នន័យដែលបានស្រង់ចេញជាទម្រង់ដែលអាចអានបានដោយម៉ាស៊ីន។ ត្រូវប្រាកដថាទិន្នន័យមើលទៅត្រឹមត្រូវដូចបានបង្ហាញខាងក្រោម។
ក្នុងករណីដែលតារាងមិនមានទ្រង់ទ្រាយត្រឹមត្រូវ អ្នកអាចចុចលើជម្រើសពិនិត្យឡើងវិញ [Revise selections(s)] ដើម្បីធ្វើការជ្រើសរើសម្តងទៀត។ ប្រសិនបើវានៅតែត្រូវបានបិទបន្តិច អ្នកប្រហែលជាត្រូវកែសម្រួលដោយដៃតាមដែលសមរម្យ។
មានវិធីស្រង់ទិន្ន័យចេញពីរដើម្បីជ្រើសរើស៖ Stream និង Lattice ។ វិធីសាស្ត្រទាញយក Stream ត្រូវបានប្រើសម្រាប់តារាងដែលជួរដេកនិងជួរឈរត្រូវបានបំបែកដោយចន្លោះទំនេរ។ Lattice ដំណើរការបានល្អប្រសើរសម្រាប់តារាងដែលជួរដេកនិងជួរឈរត្រូវបានញែកដោយបន្ទាត់។ អ្នកអាចឃើញថា Tablua ជ្រើសរើសវិធីស្រង់ចេញទិន្ន័យ Stream សំរាប់តារាងនេះដោយស្វ័យប្រវត្តិ។
ឥឡូវនេះ យើងបានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីនាំចេញសំណុំទិន្នន័យ។
ឯកសារ CSV ដែលមានឈ្មោះថា “tabula-tourism_statistics_202009” នឹងត្រូវនាំចេញ។
២.៤) ការសម្អាតសំណុំទិន្នន័យ
តារាងទិន្នន័យនេះ ស្ថិតក្នុងទម្រង់ដំណើរការ។ យើងអាចចាប់ផ្តើមដំណើរការសំអាតទិន្នន័យសម្រាប់ផ្នែកដែលមើលឃើញ។
នៅក្នុងតារាងទិន្នន័យការមកដល់របស់ភ្ញៀវទេសចរ (ប្រចាំត្រីមាសទី១ ត្រីមាសទី២ ត្រីមាសទី៣ ត្រីមាសទី៤) និងចំនួនសរុបមិនត្រូវបានទាមទារទេ។ យើងនឹងលុបជួរដេកទាំងនេះ។
រូបថតអេក្រង់២ខាងក្រោមនេះ គឺប្រើកម្មវិធី Excel ប៉ុន្តែអ្នកក៏អាចអនុវត្តតាមជំហានដូចគ្នានៅលើ Google Sheets ដើម្បីទទួលបានលទ្ធផលដូចគ្នា។
តារាងទិន្នន័យដែលបានសម្អាតចុងក្រោយរបស់អ្នកគួរតែមើលទៅដូចនេះ៖
យើងបានបញ្ចប់ដំណើរការសម្អាតទិន្នន័យ។ តោះទៅផ្នែកដ៏រំភើបបំផុត៖ បង្កើតព័ត៌មានក្រាហ្វិច! យើងនឹងប្រើកម្មវិធី Flourish ដើម្បីបង្កើតក្រាបដែលមានចលនា។
បន្ទាប់ពីអ្នកបានចុះឈ្មោះរួចហើយ ផ្ទាំទំព័រគម្រោង [Project] នឹងលេចចេញមក។
វានឹងនាំអ្នកទៅផ្ទាំទំព័រគំរូមួយ [Template page] ។ នៅទីនេះ អ្នកអាចធ្វើការជ្រើសរើសពីគំរូក្រាបនានានិងជ្រើសរើសមុខងារផ្សេងទៀត។
៣.១) ការជ្រើសរើសគំរូតារាងនិងនាំចេញតារាងទិន្នន័យ
យើងចង់បង្កើតក្រាបបន្ទាត់ដែលទិន្នន័យភ្ញៀវទេសចរប្រចាំខែសម្រាប់ឆ្នាំផ្សេងៗគ្នាត្រូវបានប្រៀបធៀប។ សូមជ្រើសរើសប្រភេទក្រាបដោយផ្អែកលើអ្វីដែលយើងចង់បាន។
ទំព័រក្រាហ្វិចព័ត៌មានជាមួយនឹងក្រាបន្ទាត់នឹងលេចចេញមក៖
វាគឺជាផ្ទាំងទំព័រដែលអាចមើលឃើញក្រាបរបស់អ្នក។ ដើម្បីធ្វើតារាងរបស់យើង យើងត្រូវបញ្ចូលទិន្នន័យ “ការមកដល់របស់ទេសចរអន្តរជាតិមកកម្ពុជា”។
បន្ទាប់មក វានឹងជូនដំណឹងដល់អ្នកអំពីចំនួនជួរដេកដែលបានបញ្ចូល។
ឥលូវនេះទិន្នន័យដែលត្រូវបានបញ្ចូលត្រូវបានផ្ទុកឡើង។
នៅក្នុងក្រាហ្វនេះ ខ្សែបន្ទាត់រត់នីមួយៗ តំណាងឱ្យចំនួនភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ មកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំនីមួយៗ (ឆ្នាំ២០១៥, ២០១៦, ២០១៧, ២០១៨, ២០១៨, ២០១៩, ២០២០) ចាប់ពីខែមករាដល់ខែធ្នូ។ សម្រាប់ក្រាបនៅលើ Flourish ទិន្នន័យជួរនីមួយៗត្រូវតំណាងរៀងរាល់ឆ្នាំ។ បន្ទាប់មកយើងត្រូវផ្ទេរជួរដេកនិងជួរឈរ។
បន្ទាប់ពីនេះ យើងត្រូវធ្វើការជ្រើសរើសសំរាប់ជួរឈរឈ្មោះ [Name column] និងជួរឈរពិន្ទុ [Score column] ។
ជួរឈរឈ្មោះ [Name column] គឺជាកន្លែងដែលក្រាបបន្ទាត់ (តំណាងអោយឆ្នាំ) នឹងលេចឡើង។ ជួរឈរពិន្ទុ [Score column] បង្ហាញពីតម្លៃនៃខ្សែក្រាបបន្ទាត់ទាំងនេះ (ការមកដល់នៃភ្ញៀវទេសចរក្នុងខែទាំងនេះ) ។
ឥឡូវនេះ សូមត្រលប់ទៅការមើលជាមុន [Preview] ។ នៅទីនោះ អ្នកអាចមើលឃើញក្រាប់បន្ទាត់រត់ប្រណាំងតាមឆ្នាំនីមួយៗ។ ក្រាហ្វអាចមើលទៅចម្លែកព្រោះវាផ្អែកលើ Ranks ។ យើងនឹងធ្វើការលើធាតុផ្សំនីមួយៗ នៅផ្នែកខាងស្តាំ ដើម្បីធ្វើឱ្យក្រាហ្វិចដែលមានចលនាមានលក្ខណៈវិជ្ជាជីវៈ។
៣.២) ការរចនានិងធ្វើទ្រង់ទ្រាយធាតុផ្សំនៃក្រាប
នៅខាងស្តាំផ្ទាំងទំព័រ អ្នកអាចឃើញជួរឈររាយឈ្មោះធាតុផ្សំក្រាបផ្សេងៗគ្នា។ យើងនឹងធ្វើការលើធាតុផ្សំនីមួយៗ ដើម្បីធ្វើឱ្យក្រាបកាន់តែមានវិចារណញាណនិងទាក់ទាញ។ ទោះបីជាយើងណែនាំការជ្រើសរើសខ្លះ អ្នកអាចលេងជាមួយជម្រើសទាំងនេះ ដើម្បីស្វែងយល់ពីលទ្ធភាពផ្សេងៗគ្នា។
ដំបូង យើងចង់ធ្វើឱ្យក្រាហ្វ មើលទៅដូចរូបខាងក្រោម ដែលតម្រូវឱ្យមានការកែតម្រូវផ្នែកមើល [View] និងផ្នែកដាក់ពិន្ទុ [Scoring type] ។
មើល
យើងអាចជ្រើសរើសវិធីធ្វើចលនាក្រាបនេះ។ ចាប់តាំងពីយើងចង់បង្ហាញរូបភាពទាំងមូល,
ប្រភេទការដាក់ពិន្ទុ
នៅក្នុងក្រាបនេះ យើងចង់បង្ហាញពីចំនួនជាក់ស្តែង នៃចំនួនភ្ញៀវទេសចរជារៀងរាល់ឆ្នាំជំនួសឱ្យចំណាត់ថ្នាក់ពួកគេ។
បន្ទាប់មក យើងចង់បង្កើតក្រាប ដែលបានរៀបចំដូចរូបបង្ហាញខាងក្រោមនេះ។ តើអ្នករកឃើញការផ្លាស់ប្តូរខ្លះទេ នៅរូបខាងក្រោមនេះ? ត្រូវហើយ យើងបានធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទំហំ [size] ការគ្រប់គ្រង [control] និងពណ៌ [colors] ។
ទំហំក្រាប
យើងត្រូវធ្វើក្រាបនេះ តាមទំហំចល័ត ដូច្នេះ វាអាចបង្កប់ [embedded] យ៉ាងងាយស្រួលនៅគ្រប់ទីកន្លែង។ សូមផ្លាស់ប្តូរទំហំរបស់វា។
យើងអាចបន្ថែមត្រង់ចំណុចតម្រឹម [margins] ខ្លះ ទៅលើក្រាហ្វ ដោយវាយបញ្ចូលតម្លៃទាំងនេះក្នុងប្រអប់នីមួយៗ។
ត្រួតពិនិត្យ
ក្រាហ្វិចដែលមានចលនា ជាធម្មតា រួមមានប៊ូតុងចាក់ឡើងវិញ [Replay] ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ធ្វើចលនាឡើងវិញប្រសិនបើពួកគេចង់បាន។
យើងអាចធ្វើឱ្យប៊ូតុងចាក់ឡើងវិញ [Replay] នេះ មើលទៅកាន់តែប្រសើរដោយកំណត់ដូចខាងក្រោម៖
ទុកជម្រើសសម្រាប់ Button Group Styles ជាលំនាំដើម ដូចដែលបានបង្ហាញខាងក្រោម។
ពណ៌
ពណ៌គឺជាធាតុសំខាន់នៃការបង្កើតក្រាហ្វិចព័ត៌មាននេះ។ Flourish ផ្តល់នូវក្ដារលាយពណ៌តាមលំនាំដើម។ ប៉ុន្តែ យើងនឹងប្តូរក្ដារលាយពណ៌តាមបន្ទាត់ទាំងអស់ ពីព្រោះយើងចង់ធ្វើឱ្យពណ៌បន្ទាត់សម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ មានលក្ខណៈប្លែក។
2020: #ff9966
2019: #ffbf59
2018: #7a8099
2017: #c2b0af
2016: #99cccc
2015: #339999
ឥឡូវនេះ យើងបានធ្វើការផ្លាស់ប្តូរគួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយចំនួននៅក្នុងធាតុផ្សំនៃផែនទី។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងត្រូវធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរបន្ទាត់ និងស្លាកកាន់តែស្អាត និងងាយស្រួលក្នុងការអាន។
រចនាបថក្រាបបន្ទាត់
វាជាការល្អប្រសើរជាងមុនដើម្បីឱ្យមានបន្ទាត់មានលក្ខណៈស្តើង ជាពិសេសនៅពេលដែលពួកគេត្រួតលើគ្នា។
ទទឹងបន្ទាត់៖ ០.១
ភាពស្រអាប់៖ ១
ខ្សែកោង៖ ត្រង់
ការដាក់ស្រមោលនៅខាងក្រោយបន្ទាត់៖ បិទ
រចនាបថរង្វង់
រង្វង់ ដែលសម្គាល់ការចាប់ផ្តើមនិងចុងបញ្ចប់នៃនិន្នាការក្រាបបន្ទាត់ គឺជាធាតុសំខាន់នៃក្រាហ្វ។
Start radius ៖ ០.៤
End radius ៖ ០.៤
End stroke ៖ ០.៤
Space between ៖ ០.៤
Stroke color ៖ Background
Image inside circle ៖ Off
រចនាបថស្លាក
យើងនឹងផ្លាស់ប្តូរទំហំស្លាកដោយជ្រើសរើស៖
នៅជំហានបន្ទាប់នេះ យើងនឹងផ្លាស់ប្តូរស្លាក [labels] នៅក្នុងអ័ក្ស X និងអ័ក្ស Y អោយកាន់តែមានការរៀបចំកាន់តែប្រសើរជាមួយនឹងភាពមើលឃើញកាន់តែប្រសើរឡើង។
អ័ក្ស Y
យើងនឹងធ្វើការផ្លាស់ប្តូរបន្តិចបន្តួចចំពោះតម្លៃលំនាំដើមរបស់អ័ក្ស Y ។
ចំពោះតម្លៃអ័ក្ស Y យើងចង់ចាប់ផ្តើមវាពីលេខសូន្យ។
នៅក្នុងរចនាបថលេខ [Number Styling],
អ័ក្ស X
នៅក្នុងអ័ក្ស X,
ការបង្កើតរូបភាពចលនា
យើងអាចកែប្រែល្បឿននៃខ្សែក្រាបបន្ទាត់ទាំងនេះ។ សូមកំណត់រូបភាពចលនានិងរយៈពេលជាថ្មីឡើងវិញ៖
រយៈពេលចលនា [Animation duration] ៖ ១២០០
រយៈពេលរបៀប [Mode duration] ៖ ៣០០
ទ្រង់ទ្រាយលេខ [number formatting]
ទ្រង់ទ្រាយលេខអាចត្រូវបានកំណត់ជាលំនាំដើមដូចខាងក្រោម៖
បំបែកខ្ទង់ទសភាគ (Decimal) ក្នុង sheet ទិន្នន័យ៖ . (ចំណុចទសភាគ - decimal point)
ទ្រង់ទ្រាយលេខដែលត្រូវបង្ហាញ៖ ១២,២៣៥.៦៧
ប្លង់រចនាបថ
នៅក្នុងផ្នែកនេះ អ្នកអាចប្តូរពុម្ពអក្សរដែលបានប្រើពណ៌ផ្ទៃខាងក្រោយ ទំហំ និងរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ក្រាហ្វនេះ។
ដំបូងយើងនឹងធ្វើការលើពុម្ពអក្សរ៖
យើងជិតដល់ទីបញ្ចប់ហើយ។ យើងនឹងបន្ថែមព័ត៌មានពីរបីនៅផ្នែកបឋមកថា [Header] និង បាតកថា [Footer] ដែលជាធាតុផ្សំចុងក្រោយ។
បឋមកថា
សម្រាប់បឋមកថា,
ត្រូវប្រាកដថា ផ្លាស់ប្តូរស្ទីលចំណងជើង [Change title style] និងស្ទីលប្តូរចំណងជើងរង [Change subtitle style] ត្រូវបានបិទ។
យើងក៏នឹងបន្ថែមអត្ថបទមួយចំនួនដែលពន្យល់យ៉ាងខ្លីនូវអ្វីដែលក្រាបនេះមាន។
ហើយយើងនឹងធ្វើការផ្លាស់ប្តូរសម្រាប់ព្រំដែន [Border] ៖
បាតកថា
សម្រាប់បាតកថា,
ឥឡូវនេះ យើងអាចនាំចេញនិងផ្សព្វផ្សាយក្រាបអន្តរសកម្មរបស់យើង។
នៅក្នុងផ្ទាំងវីនដូដែលមានប្រអប់បញ្ចូល សូមចុចផ្សព្វផ្សាយ [Publish] ។
ឥឡូវនេះ អ្នកអាចបង្កប់តំណភ្ជាបក្រាបបន្ទាត់មានចលនានេះ នៅក្នុងគេហទំព័ររបស់អ្នកដោយប្រើតំណដែលបានផ្តល់។
ការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនអ្នកទេសចរបានបណ្តាលឱ្យមានផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ប្រទេសមួយដូចជាប្រទេសកម្ពុជាដែលពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើវិស័យទេសចរណ៍សម្រាប់ចំណូលជាតិរបស់ខ្លួន។ ការធ្លាក់ចុះនេះ អាចបណ្តាលឱ្យខាតបង់ចំណូលទេសចរណ៍ប្រមាណ ៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនិងធ្វើឱ្យកម្មករ១១ម៉ឺននាក់ក្នុងវិស័យនេះប្រឈមនឹងហានិភ័យ។ ក្នុងពេលដំណាលគ្នានេះ អាចធ្វើឱ្យវិសមភាពសង្គមកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងប្រទេស ពីព្រោះវិស័យទេសចរណ៍ផ្តល់ការងារដល់ស្ត្រីភាគច្រើន។ ការផ្តល់ឱកាសដល់ស្ត្រីនៅកម្រិតមុខរបរខុសគ្នា វិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាវិស័យសំខាន់មួយ ក្នុងការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ។ ដោយសារតែជំងឺរាតត្បាតនេះ ប្រទេសកម្ពុជាដែលនៅតែបន្តជោគជ័យក្នុងការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ អាចម្រេចបានត្រឹមរយៈពេលខ្លី។
អ្នកក៏អាចមើលឃើញពីរបៀបដែលអត្ថបទព័ត៌មានថ្មីៗប្លែកៗទាក់ទងនឹងវិស័យទេសចរណ៍ក្នុងតំណភ្ជាប់ខាងក្រោម៖
ថៃរឹតបន្តឹងលើភ្ញៀវទេសចរបរទេសមុនពេលការធ្វើដំណើរកើនឡើងខ្ពស់
ជំងឺកូវីដកាត់បន្ថយចំណូលទេសចរណ៍អេហ្ស៊ីបដល់៤ពាន់លានដុល្លារ
វិស័យទេសចរណ៍ជប៉ុនប្រឈមនឹងការធ្លាក់ចុះ៨០ភាគរយដោយសារជំងឺកូវីដគំរាម Abenomics
ចំណាយលើការស្តារឡើងវិញនៃវីស័យទេសចរណ៍ក្នុងវិបត្តិកូវីដ-១៩
៤.២) ការរុករកបញ្ហាដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍
ក្នុងកំរិតសកល ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ បង្កការលំបាកដល់ជីវភាពរស់នៅក្នុងគ្រប់វិស័យ ហើយបន្សល់ទុកនូវផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានលើទំហំសេដ្ឋកិច្ច បរិស្ថាន មនុស្ស សង្គម នយោបាយ និងសន្តិសុខ។ ការចូលមើលនិងរាយការណ៍អំពីផលប៉ះពាល់របស់ជំងឺរាតត្បាត ទៅលើសង្គមសេដ្ឋកិច្ច និងសហគមន៍ងាយរងគ្រោះ កាន់តែមានសារៈសំខាន់។ កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) បានរៀបចំរបាយការណ៍វាយតម្លៃបែបនេះ។ ធនធានទាំងនេះ អាចជួយឱ្យមានរឿងរ៉ាវទិន្នន័យគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ សម្រាប់ផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនៃបញ្ហាកូវីដ-១៩។
នៅពេលយើងឈានចូលពិភពលោកធម្មតាថ្មីជាមួយនឹងភាពមិនប្រាកដប្រជាខ្ពស់ ការយល់ដឹងពីផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គម បានក្លាយជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងបែងចែកធនធានដែលមានកំណត់។ ការសិក្សាទូលំទូលាយ និងស៊ីជម្រៅលើបញ្ហាសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងៗគ្នា នឹងលេចចេញជាប្រចាំ។ ជាមួយនឹងភាពចាំបាច់កាន់តែច្រើនឡើង នៃរឿងរ៉ាវនិទានបែបទិន្នន័យពីជំងឺកូវីដ-១៩ នៅក្នុងការយល់ដឹង និងការសន្ទនាជាសាធារណៈគោលនយោបាយ Thibi នឹងបន្តណែនាំអ្នកសារព័ត៌មានទិន្ន័យ ដែលមានវិធីសាស្រ្តប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការបង្កើតរឿងរ៉ាវទិន្នន័យ ដែលគួរអោយទាក់ទាញចិត្តជាមួយនឹងគោលការណ៍ណែនាំដ៏ទូលំទូលាយ ក្នុងការរៀបចំទិន្នន័យ ការវិភាគ និងការបង្កើតក្រាហ្វិចព័ត៌មាន។